Türk Milleti deprem felaketi ile asırlardır ilk defa bu boyutta maddi ve manevi zor günler geçiriyor. Bu felaketten ders çıkararak, bu kez yönetimsel anlamda tüm kesimlerin sarsılması gerektiğini düşünüyorum.
Deprem bilimsel bir gerçek. Bu nedenle ülkenin ana gündemi 'depreme hazırlık" olmalıdır.
Düşünebiliyor musunuz? Asrın felaketinin ekonomik ve sosyolojik boyutu çok ağır. Ne yazık ki esas problem ise tedbirsizlik...
21. yüzyılda, bilim ve teknolojinin bu kadar geliştiği bir çağda deprem nedeniyle bunca yıkımların gerçekleşmesi ve insanların enkaz altında ölmesi kabul edilebilir değil! Ülkemizin acilen depremlerde binaların yıkılmadığı ve insanları öldürmediği bir düzene geçmesi şart! Peki, yeni depremlere ne kadar hazırız?
Bu elbette çok boyutlu bir süreç. Her şeyden önce devletin ve halkın birlikte hazırlanması gerekiyor. Devletin regülatif hamleleri ve halkın bilinçli hareket etmesi o kadar önemli ki...
Çünkü insanoğlu doğanın kurallarına karşı koyamaz, sadece uyum sağlayabilir. Bilim insanlarımızın yönlendirmeleri ve bilimsel veriler ışığında doğanın yasalarına göre ne kadar uygun davranırsak can ve mal kaybımız da o kadar az olur. Halen malını canından önce düşünen ve bu nedenle değişime karşı koyan insan hikayelerini dinliyoruz. Bunun tek bir açıklaması var: Akıl tutulması.
DOĞAL AFETE HAZIR OLALIM
Dünya, içinde bulunduğumuz zaman diliminde felaketler çağını yaşıyor. Artık dengeler değişti. Her ne kadar dirense de dünya büyük bir iklim krizi ile savaşıyor.
İklim krizi büyük felaketler yaratıyor ve gelecekte bu yaşadıklarımızdan çok daha ağırı yaşanacak. Şanlıurfa ve Adıyaman'da yaşadığımız ve onca can kaybına yol açan sel felaketi de bir iklim krizi örneğidir.
Ülkemiz doğal afetlere ne kadar hazır?
Ülkenin kaderini değiştiren, geleceğini şekillendiren iş dünyası, eğitim dünyası ve inşaat sektörü depreme ne kadar hazır?
Bu sorular için risk yönetimi çalışmalarının artırılması ve eylem planları için vakit kaybetmeden işe başlamak lazım.
Ülkemizde acilen çözülmesi gereken; tüm yerel ve merkezi yönetimlerin birinci önceliği güvensiz binaların güvenli hale dönüştürülmesidir.
Bunun için Kentsel Dönüşüme ihtiyaç var. Uygulamada ev sahipleri maddi nedenlerden ötürü kentsel dönüşüme yanaşmamaktadır.
Çünkü hem kredi ödemek hem de kira ödemek malikleri oldukça zorlamaktadır. Bu sorunu ortadan kaldırmak adına inşaat bitimine kadar kredi ertelemesi şeklinde bir formül uygulanabileceğini zaman zaman vurgulamıştım. Bu kasamda geçen hafta kentsel dönüşüme ilişkin önemli bir adım atılarak Kentsel Dönüşüm Finansman Paketi açıklandı. Böylece ev sahiplerinin inşaat sürecinde kullanması için kredi imkanı sağlandı, üstelik bir yıl ötelemeli olarak.
TEŞVİK EDİCİ BİR KARAR
Bu kentsel dönüşüm için teşvik edici bir karardır.
Hazine ve Çevre Bakanlığı'nın birlikte hazırladığı finansman paketinde kredi üst limiti kişi başı 600 bin liradan 1 milyon 250 bin liraya çıkarıldı. Finansman maliyetinin 840 baz puana kadar olan kısmını Hazine karşılayacak.
Vatandaşın can güvenliği için, yakınlarını kaybetmemesi için bir süre fedakarlık yapması evini dönüştürmesi çok önemli. Ne ilginç ki, bazı ülkelerde insanlar depremde evine kaçmakta yani evine sığınmaktadır. Bizde ise maalesef durum tam tersidir...
Türkiye'nin yapı stoku konusunda bilinçli olmasını, dönüşüm ve bilimle ilerlemesini her fırsatta vurgulamaya devam edeceğiz.
Ancak sektörle ilgili çok önemli bir husus da inşaat ustalarının acilen eğitilmesidir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın önceliklerine bunu dahil etmesi gerekmektedir. İnşaat teknik bir olgudur. Malzeme kalitesi ne kadar iyi olursa olsun bilinçsiz ve amatör birinin elinde en kaliteli malzeme bile heba olabilir. Deprem bölgesinde yıkılan binalar hakkındaki raporlarda işçilik hataları sıklıkla vurgulandı.
Unutmayalım, her alanda eğitim şart.