Her yıl 12-18 Aralık tarihleri arasında tüm Türkiye'de Yerli Malı Haftası kutlanmaktadır. Hafta ile, özellikle yeni nesillere tutumlu olma ve yerli malı tüketme bilincinin aşılanması hedeflenmektedir.
Bugün Türkiye'de yerli üretimin iç talep ve tüketimle uyumlu olmaması, ekonomide yapısal sorunlara neden olmaktadır. İnsanlarımızın yaşamında önemli yeri bulunan ve tüketimi yoğun olan ürünleri incelediğimizde; bilgisayar, akıllı telefon, otomobil, televizyon ve diğer bazı elektronik aletlerin ilk sıralarda yer aldığı görülmektedir. Bu ürünlerin en belirgin özelliği ise ya ithal edilmeleri ya da büyük oranda ithal girdi ile üretilmeleridir.
Türkiye, sanayileşmeye geç başlaması, üretim metot ve araçlarını yeterince yenileyememesi nedeniyle dışarıya bağımlı bir ülke olarak yorumlanabilecektir.
Öte yandan, ithal girdi veya ürünlere olan yoğun talep, Türkiye'de dış ticaret ve cari dengesi açığı yaşanmasına neden olmakta, ülke ekonomisinde önemli sıkıntılar baş göstermektedir. Bu noktada AVM'lerin de kritik rolü olmuştur.
AVM'ler hem tüketimi kamçılamış hem de buralarda satılan malların daha çok ithal ürünlerden oluşması nedeniyle cari açığı beslemiştir.
İESOB ÖNERİSİ
Ülkemizdeki üretim ve tüketim deseni uyumsuzluğunun giderilmesi, -Cari açığın azaltılması, -İşsizlikle mücadelede başarılı olunması, -Kaynakların daha etkin kullanılabilmesi, ancak tüketicilerin alışverişlerinde yerli mallara öncelik vermeleriyle sağlanabilecektir.
Bu noktada Ticaret Bakanlığı'nın yaptığı yönetmelik değişikliği ile ülkemizde üretilen malların etiketlerinde Bakanlıkça tespit edilen logo veya işaretlerin kullanılmasını zorunlu kılması doğru bir adım olmuştur.
İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği bugüne kadar, Yerli Malı Haftası, Ahilik Haftası gibi çeşitli platformlarda, Yerli Malı tüketimine ve alışverişlerde esnaf sanatkar tercihine yönelik uyarılarını kamuoyu ile paylaşmıştır. İESOB bu düşüncesine hazırladığı öneriler paketinde de yer vermiş, ilgili birimlerin tüketicileri yönlendirecek çalışmalara ağırlık vermeleri gerektiğine dikkat çekmiştir.
Çünkü Yerli Malı'nın barkodunun 869 ile başladığına ilişkin tüm uyarılara rağmen, tüketicilerin barkoda yeterince dikkat etmedikleri bir gerçektir. Tüketicileri yerli malına özendirmeye yönelik yeni tedbirlere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle Ticaret Bakanlığı'nın 'Fiyat Etiketi Yönetmeliği'nde yaptığı değişiklikleri yerinde bir girişim olarak değerlendirmekteyiz.
18 Eylül'de Resmi Gazete'de yayınlanan değişiklik, 3 Ekim itibarıyla yürürlüğe girmiştir. Değişikliğe göre, Türkiye'de üretilen malların etiketlerinde, Bakanlıkça tespit ve ilan edilen şekil, logo veya işaretleri kullanmak zorunludur. Etiket ve listelerde malın üretim yeri, ayırıcı özelliği, tüm vergiler dahil satış fiyatı, birim fiyatı gibi ayrıntılar da yer almaktadır.
Etiketlerin ve fiyat listesinin üzerindeki rakam ve harflerin okunabilir, eksiksiz, gerçeğe uygun, yeterli büyüklükte ve başka rakam, kelime ve işaretlerle karıştırılmayacak şekilde olması, yanıltıcı ve aldatıcı bilgiler içermemesi gerekmektedir.
GELECEĞİMİZ İÇİN
Ticaret Bakanlığı'nın yeni uygulaması, hem üreticinin hem tüketicinin ekonomik çıkarlarını korumaya yöneliktir. İnsanların logolu ürün tercihi; ithal girdi veya ürünlere olan yoğun talebin önüne geçilmesi, Türkiye'deki dış ticaret ve cari açığının önlenmesi anlamına gelecektir. Bu noktada tüketicilerin hem tüketimi kamçılayan hem de raflarında ithal ürünlere ağırlık veren yabancı sermayeli AVM'ler yerine, yerli malını ve yerli malının en fazla bulunduğu esnaf sanatkarları tercih etmeleri daha doğru bir yaklaşım olacaktır.
Geleceğimizin tutumlu olduğumuz, yerli malı kullandığımız, küçük işletmelere sahip çıktığımız ölçüde güzel olacağı unutulmamalıdır.