Türk kadınına seçme seçilme hakkı verilmesinin yıldönümüydü dün.
Gelin aradan geçen 89 yıllık sürede kadınların siyasetteki temsil oranlarına birlikte bakalım. Biliyorsunuz Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki vekil sayısı 2017 yılındaki referandum sonrası yapılan yasal düzenlemeyle 550'den 600'e çıkarıldı.
Peki seçilen kadın vekillerin sayısı aynı oranda arttı mı? Orası biraz muamma...
5 VEKİLDEN BİRİ KADIN
En son 14 Mayıs seçimlerinde Meclis'e girmeye hak kazanan kadın vekillerin sayısı erkeklerin yalnızca 5'te 1'i kadar. 600 milletvekilinin 121'ini kadınlar, 479'unu erkekler oluşturdu. 27'nci Dönem parlamentosunda yüzde 17.1 olan kadın temsil oranı, 28'inci yani bu dönemde yüzde 20.1'e yükseldi. AK Parti'den 50, CHP ve HEDEP'ten 30, İYİ Parti'den 6, MHP'den 4, TİP'ten ise 1 kadın milletvekili TBMM'de bizleri yani kadınları temsil ediyor. Atatürk'ün partisi olmakla övünen CHP'de Atatürk'ün verdiği bu hakkı bu dönem kullanabilen sadece 30 kadının olması inanılır gibi değil. Oysa CHP'nin 169 sandalyesi bulunuyor Meclis'te. Gerçi bir önceki döneme göre ilerleme kaydedilmiş.
27'nci Dönem'de yüzde 12.2 olan kadın vekil oranı yüzde 17'ye ulaşmış. Genel başkanlığını Meral Akşener'in yaptığı, TBMM'de 44 sandalyesi olan İYİ Parti'nin bile sadece 6 kadın vekili bulunuyor.
31 İLİN KADIN VEKİLİ YOK
Bir de bunun iller bazında bir hesabı var ki evlere şenlik. Mesela Adıyaman, Aksaray, Amasya, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bilecik, Bingöl, Bolu, Burdur, Çanakkale, Çorum, Elazığ, Erzincan, Gümüşhane, Iğdır, Karabük, Karaman, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Kilis, Kütahya, Niğde, Ordu, Rize, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak'ın bu dönem kadın vekili bile yok.
Normalde hayatın hiçbir alanına cinsiyetçi bakan biri değilim. Ama her yıl özellikle bugün farklı formlarda dile getirilen bu tablo, Türkiye'nin en yüksek temsil makamlarına kadınların eşit şartlarda ulaşamadığının en acı göstergesi. Oysa siyasilerimiz çoğu kez bu kadın temsil oranlarıyla övünüyorlar.
GÜNLÜK HAYATA AYKIRI
Bir kere bu tablo günlük iş yaşamımızla bile örtüşmüyor. Çünkü iş gücüne katılan kadın sayısı da, iş yaşamında önemli pozisyonlarda görev alan hemcinslerimizin sayısı da TBMM'ye göre çok daha hızlı artıyor. Kadının resmi iş gücüne katılım oranlarının çok daha düşük olduğu Cumhuriyetin ilk döneminde bile yeni kazanılmış bir hak olmasına rağmen kadın vekil sayısı umut vericiydi. Türkiye, 1935 seçimlerinde 17 kadın vekili Meclis'e göndererek bu alanda dünyada 2'inci sıraya yükselmişti. Bugün ise ülke olarak kadın vekil temsilinde 129'uncu sıraya gerilemiş durumdayız. O yüzden kadınlar eşit şartlarda olmadıkları yarışların kazananı olabilmek için erkeklere oranla çok daha fazla mücadele veriyorlar, vermek zorunda kalıyorlar bu ülkede. Sonra diyorlar ki temsilde adalet, eşitlik. Hepsi birer masal... Ülkede temsilde adaletin merkezi olarak gösterilmesi gereken Meclis'te durum buysa ülkenin geri kalanındaki adaleti varın siz düşünün...