NATO Zirve marjında Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın ABD Başkanı Trump ve İngiltere Başbakanı Starmer ile yaptığı görüşmeler Yeni Dünya Düzeni ile ilgili derinlikler içeriyor.
Başkan Erdoğan'ın Anglo Sakson dünyanın iki büyük devleti ABD ve İngiltere liderleriyle gerçekleştirdiği görüşmelerin küresel kodları bulunuyor. NATO'nun dev silahlanma kararının alındığı (artı 3 trilyon dolarlık yeni silahlanma planı) Zirve'de Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Trump'la baş başa görüşmeleri, Türk-Amerikan ilişkilerinde yeni dönemin kapılarını açtı. NATO Zirvesi'nde, gözler Erdoğan ve Trump üzerine çevrilmişti. Salı akşamı Dünya ve Orta Doğu için en kritik günlerde bir araya gelen Erdoğan ve Trump'ın görüşmesi sıcak bir atmosferde gerçekleşti.
Erdoğan-Trump görüşmesi dünya basınında "Türkiye-ABD ilişkilerinde yeni sayfa" başlıklarıyla değerlendirildi. Meşhur İngiliz BBC'nin haber-analizi dikkati çekici:
"Erdoğan, görüşmede ABD ile Türkiye'nin savunma sanayii alanında iş birliğinin ilerletilmesinin olumlu olacağı yönünde konuştu. Erdoğan, iki ülkenin 100 milyar dolar ikili ticaret hacmi hedefine ulaşmak için enerji ve savunma sanayii alanında yatırımların yapılabileceğini dile getirdi. Erdoğan ile Trump, İsrail-iran arasındaki kırılgan ateşkes anlaşmasını da görüştü. Erdoğan, 'Trump'ın gayretleriyle sağlanan ateşkesi memnuniyetle karşıladığını, bunun kalıcı olmasını temenni ettiğini' söyledi."
BARIŞÇIL ÇÖZÜMLER
Erdoğan aynı zamanda Gazze'deki insani trajedinin bir an önce sonlandırılmasında ve Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın barışçıl çözümünde Türkiye ve ABD'nin diyalog kurmasının önemli olduğunu da Trump'a iletti. İki lider NATO'nun caydırıcı gücünü artırmak için atılacak adımları da görüştü. Erdoğan, 'barış masasının' kendisinin ve Trump'ın yanı sıra Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in de katılımıyla dörtlü bir şekilde toplanması ve kalıcı barışı üretmesi gerektiğini vurguluyor. Gazze'de yaşanan savaşla ilgili de görüşmede öne çıkan başlık CAATSA yaptırımları da oldu. Erdoğan, CAATSA yaptırımlarının kaldırılmasını özellikle gündeme getiriyor. İki liderin görüşmesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ABD'ye yapması beklenen ziyaretin de ele alınmış olması muhtemel. İngiltere/ Kanada yayın organı Financial Post ise, "KAAN için F110 ve F404 motorları" başlığıyla verdiği haberde, "NATO'nun en büyük ikinci ordusuna sahip olan Türkiye'nin Cumhurbaşkanı Erdoğan, ittifakın caydırıcılığını artırmak için atılabilecek adımları da Trump ile görüştü" vurgusunu yaptı.
Ayrıca "Ankara, ABD yapımı savaş uçaklarında kullanılan GE Aerospace üretimi F110 ve F404 motorlarını temin edip montajını yapma izni arayışında. Bu motorlar aynı zamanda Türkiye'nin yerli KAAN savaş uçağı ve Hürjet eğitim uçağında da kullanılacak" detayını gündeme getirdi.
İLİŞKİLER DERİNLEŞTİ
Küresel Güney'in önemli aktörü Hindistan giderek Amerika'ya yaklaşıyor. Hindistan merkezli India Today gazetesi "Erdoğan- Trump ilişkileri derinleştiriyor" başlığıyla çıktı. "Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Zirvesi kapsamında ABD Başkanı Donald Trump ile gerçekleştirdiği görüşmede, İran ile İsrail arasındaki ateşkesi memnuniyetle karşıladı ve Ukrayna'daki savaş ile Gazze'deki insani kriz konusunda ABD ile daha güçlü iş birliği çağrısında bulundu. Erdoğan ayrıca savunma sanayi alanında daha derin bir iş birliğinin büyük ekonomik fırsatlar yaratabileceğini belirtti." "Bu görüşme, Türkiye'nin küresel krizlerde diplomatik bir aktör olarak rolünü güçlendirme ve ABD ile stratejik ilişkilerini derinleştirme arzusunu da yansıtıyor" vurgusunda bulundu. Başkan Erdoğan, Zirve'nin 2. günü İngiltere Başbakanı Starmer, Almanya Başbakanı Merz ve Fransa Cumhurbaşkanı Macron ile "Yeni Avrupa Savunma Mimarisi" bağlamında görüşmeler yaptı. Başkan Erdoğan'ın Avrupa liderleriyle yaptığı baş başa görüşmelere "Avrupa Yeni Savunma Mimarisi ve Türkiye'nin Rolü" damga vurdu.
Yeni dünyada İngiltere, Türkiye ile yakın beraberlik içinde olmaya karar verdi. Erdoğan-Starmer görüşmesinde, İngiltere devletinin yayınladığı "Ulusal Güvenlik Stratejisi 2025: Tehlikeli Bir Dünyada İngiliz Halkı İçin Güvenlik" başlıklı yeni güvenlik, savunma ve dış politika stratejisi üzerinde iki liderin detaylı değerlendirme imkanı buldukları belirtildi. Derin İngiltere'nin bir bölümü açıklanan yeni savunma stratejisi, İngiltere'nin Türkiye ile beraber yürüme kararına işaret ediyor. Belgelerde Türkiye'nin İngiltere için önemine işaret ediliyor: "Karadeniz, Kafkaslar, Orta Doğu ve Afrika'nın kesişim noktasında bulunan Türkiye, İngiltere'nin Avrupa'daki ve NATO'nun kanatlarındaki güvenlik çıkarları için elzemdir ve güçlü askeri entegrasyon ile savunma sanayi işbirliği sayesinde İngiltere için hem kilit bir NATO müttefiki hem de ikili düzeyde ortaktır." değerlendirmesi çok dikkati çekiyor.
MI6'YA KADIN BAŞKAN
Derin İngiltere belgesinde, "Rus devlet faaliyetlerinin bir tehdit olmaya devam ettiği ve Çin'in dünyanın şeklini değiştirdiği ve bunun Birleşik Krallık için inanılmaz fırsatlar ve tehditler sunduğu" vurgulandı. Strateji belgesinde, Rusya-Ukrayna savaşı ve bu savaşa eşlik eden siber saldırılar, sabotaj girişimleri ile artan nükleer söylemler "en acil tehdit" olarak tanımlandı.
İngiltere Meşhur MI6 Başkanlığına Kadın Ajan Atandı. Kod adı "C" olan, meşhur İngiltere istihbarat servisi MI6'in başına 116 yıllık tarihinde ilk kez bir kadın atandı. Gizli İstihbarat Servisi'ne 1999 yılında katılan, kariyerinin büyük bölümünü Orta Doğu çalışarak geçirmiş, 47 yaşındaki Blaise Metreweli, teşkilatın 18. başkanı olacak ve 2025 yılının sonunda, eski Türkiye Büyükelçisi Sir Richard Moore'dan görevi devralacak. Bilindiği gibi, MI6'ın başkanı olan Moore, uzun yıllar İngiltere'nin Ankara büyükelçiliği yapmış, çok iyi Türkçe konuşan, Beşiktaş takımımızın hayranı, Ortadoğu ve Balkanları avucunun içi gibi bilen bir diplomat-istihbaratçı.
Cambridge Üniversitesi'nde antropoloji eğitimi alan Metreweli, daha önce MI5'da - MI6'in kardeş iç güvenlik teşkilatı - direktör düzeyinde görevlerde bulunmuştu. 2024'te İngiliz dış politikasına yaptığı hizmetlerden dolayı St. Michael ve St. George Nişanı aldı.
SONUÇ
İNGİLTERE, Avrupa Birliği'nden ayrıldıktan sonra eski imparatorluk kodlarına döndü. İngiltere'nin, Genişletilmiş Ortadoğu'nun her taşının arkasında yer aldığı biliniyor. İngiliz MI6 istihbarat servisinin başına, çok iyi yetiştirilmiş bir Orta Doğu uzmanı kadın ajanın getirilmesi çok çok anlamlı ve önemli. 100 yıl önce Osmanlı- Türk Ortadoğu kadim toprakları İngiltere-Fransa tarafından gizli Sykes-Picot kirli planıyla cetvellerle parçalanmıştı. Aradan 100 yıl geçtikten sonra Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın, "Siyonist İsrail'in saldırılarının haydutluk olduğunu" söylemesi ve "Türkiye olarak bölgemizde sınırları kanla çizilecek yeni bir Sykes-Picot düzeninin kurulmasına izin vermeyeceğimizi önemle vurguluyorum" sözlerini asla unutmayalım, unutturmayalım.
