Bu akşam FED Açık Piyasa Komitesi aldığı kararları açıklayacak. Eylül sendromunu atlattıktan sonra bir nebze rahatladık. 22 Mayıs'ta Başkan Bernanke'nin çıkıp "Eylül ayında 3. parasal genişleme programından çıkışa başlayabiliriz" demesi tüm piyasa aktörlerini germiş ve pozisyonlarını boşaltmalarına neden olmuştu. Ancak, Eylül ayında hiçbir şey yokmuş gibi yola devam kararı almasıyla belirsizlik perdesi de kalkmış, en azından bu yıl içinde FED'in alabileceği olası aksiyonları öngörmeye başladık.
Bu yüzden, dün başladığı ve bugün Türkiye saati ile akşam 9 gibi sonlandıracağı toplantıdan nasıl bir sonuç çıkacağını tahmin etmemiz de zor olmayacak. Son cümleyi uzatmadan hemen yazayım, FED üçüncü parasal genişlemeye bir değişikliğe gitmeden devam edecek. Yani, ayda 85 milyar dolar enjekte edecek Aralık ayının 18'ine kadar tahvil ve mortgage kağıtları alım yoluyla. Merak etmeyin 18 Aralık tarihi vurgusu yapmamın nedeni o tarihten likidite enjeksiyonunun sonlanabileceği kararının çıkmasıyla ilgisi yok. Aralık ayında hatta gelecek yılın ilk çeyreği itibariyle de FED piyasalara dolar saçmayı sürdürecek. Sadece Aralık toplantısı 17 ve 18 günlerinde olacağından tarih belirttim.
FED NASIL OKUYOR?
FED'in piyasalar açısından sorun yaratmayacağından ve yola devam demesinden oldukça eminiz. Neden derseniz? Yanıt için şu an ABD ekonomisine yönelik yaptığı tespitler yeterli olacaktır. Gelin FED'in ön plana çıkardığı gözlemlerini kısaca özetleyelim...
* İstihdam verilerini baz aldığı için işsizlik rakamları ile başlayalım. İşsizlik oranı bir süredir yüzde 7.2 ve 7.3 seviyelerinde seyrediyor. Temmuz ve Ağustos'ta aşağı gelmesine rağmen yılın ilk yarısına göre ivme azalmış görünüyor. Özel kesim tarım dışı istihdamı Temmuz ve Ağustos aylarında çok kayda değer olmasa da biraz yükseldi. Ancak, özel kesim tarım dışı işsizlik çok az arttı. Yine de uzun vadeli hedeflerle uyumlu görünüyor. Kamu kesiminde ise istihdam çok az geriledi. Genel olarak işgücüne katılım oranı da aşağı geldi. Bu arada yarı zamanlı çalışanların da ilk çeyreğe göre azaldığı izleniyor.
* Böylesine bir tablo karşısında hane halkı kısmen karamsarlaşırken, firmalar uzun vadede istihdam alanlarını genişletmeyi planlıyorlar. Yani, bireylerin işgücü beklentileri son aylarda olumsuz yöne kaydı.
ENFLASYONDA SORUN YOK
* FED'in çıkış için dikkate aldığı diğer bir parametre ise enflasyon. Tüketici fiyat endeksi son aylarda yüzde 1 ila 1.5 bandının dışına taşmıyor. Enerji fiyatlarının da enflasyonun üzerinde ılımlı etki yaptığı söylenebilir. Sadece tüketici gıda ürünlerinde küçük bir sıçrama var. Diğer taraftan, enerji ve gıdanın da dahil olduğu çekirdek enflasyonda da bir sorun görülmüyor.
Ekonomik aktivite hızına da kısaca bir göz atalım...
* Genel olarak ekonomik aktiviteler ılımlı artıyor. Temmuz ayında düşen sanayi üretim endeksi sonraki iki ayda çok az da olsa yükseldi. Çünkü, hem nominal perakende satışları hem de hafif karayolu araç satışları üretime destek verdi. Yine de kapasite kullanım oranları yerinde sayıyor.
* Konut sektöründe ise ilginç bir gidişat söz konusu. Konut sektörünün genişlemesi yavaşladı, yeni konut izinleri ve yapımı hız kesti. Mevcut konutlar satılabilirken, yeni konut satışları beklenen seviyeye çıkamıyor.
Parçaları yan yana getirdiğimizde son cümleyi rahatlıkla yazımın ilk kısımlarına koyabildim. FED Ekim ayını da pas geçecek. İşsizlik yüzde 6.5 inmedi, büyüme hızı tatminkar değil, ekonominin lokomotifi konut sektörü tat vermiyor. Enflasyonda da sorun yok. Kasım toplantısı yok FED'in. 17-18 Aralık'ta da son toplantıya başkanlık yapacak Bernanke. Sözün özü kule piyasalara uçuş iznine devam ediyor. Ne zaman iniş talimatı verecek? Herhalde 2014'ün ilk yarısının tamamlanmasını bekleyecek.
