CDS paz puanı 300’ler sınırına dayandı. Demek ki yabancılar risk algılarını yükseltmişler. Hem ekonomik hem de siyasi gelişmeler uzun süredir piyasaların üzerine kara bulutlar gibi çökmüş ve bir türlü gitmek bilmiyorlar. Süre uzadıkça piyasa aktörlerinin de tedirginliği artıyor daha da önemlisi risk algıları olumsuzlaşıyor. Tüketicilerin ileriye yönelik ne kadar iyimser ya da karamsar olduklarını gösteren "tüketici güven endeksinden" sanayi üretimine, işsizlik rakamlarından kur faiz borsa üçgenine kadar bir dizi gösterge aktörlerin gerginlik düzeyleri hakkında bize önemli ipuçları veriyorlar. Bir de öyle göstergeler var ki yabancı aktörlerin Türkiye ekonomisine bakışlarını ve risk algılarını yansıtıyor.
Eurobond faiz oranlarının oynaklığı gibi ya da borsada yabancıların payı gibi... En dinamik diyebileceğimiz gösterge ise CDS'ler.. Yani "kredi temerrüt takası"... Bu veri Türk hazine kağıtlarında pozisyonda olan yatırımcıların Türkiye ekonomisinin bulunduğu duruma göre içerdiği riski ve buna karşın ödemeye razı oldukları risk primini ifade ediyor.
BELİRGİN ARTIŞ VAR
Daha açık ifadeyle CDS, verdiği taahhütleri yerine getirmeme riskine sahip bir tahvilin temerrüte düşmesi olasılığına karşın ödemeleri bir nevi garanti altına alan sigortadır. Aslında garanti kelimesi biraz iddialı olabilir. Zira CDS satan taraf gerçekten tahvilin temerrüt durumunda gereken ödemeyi yapamayabilir ya da tamamını değil bir kısmını yapmak isteyebilir. Yine de CDS'lerin satılması ve alınmasında girilen kotasyonlar ülke riskinin hızlı bir göstergesi niteliği taşıyor. CDS baz puanı yükseldiğinde yabancı yatırımcılar nezdinde risklerin artığı tersi durumda azaldığı tespiti yapabiliriz. Aynen derecelendirme kuruluşlarının verdiği notları değerlendirdiğimiz gibi... Son haftalarda Türkiye 5 yıllık CDS baz puanları 300 puan sınırına dayandı. Gelişmekte olan ülke ortalamaları ise 170'nin çok az üzerinde seyrediyor. Merkez Bankası aynı zamanda Brezilya, Endonezya ve Güney Afrika'yı seçilmiş ülkeler olarak tanımlıyor ve onlarında ortalamasını bizim CDS'lerle karşılaştırıyor. Onların ortalaması da bizim çok az altımızda kısmen paralel görünümde bir patika izliyor. Kriz döneminde 700'leri bile aşan İspanya CDS'leri şu günlerde iki hanelerde... Karşılaştırma yapmamızı sağlayacak bir veri daha ekleyelim; 2012 yılında not artırımı geldiğinde 5 yıllık CDS baz puanımız 113 seviyesine kadar inmişti... Demek ki ülke riskimizin oldukça arttığı değerlendirmesi yapılıyor tahvil ytırımcıları ve spekülatörler tarafından... Kritik soruyla devam edelim...
NOTU DÜŞÜREMEZLER!
Derecelendirme kuruluşları da CDS alıcı ve satıcıları gibi düşünür mü? Bunun sonucunda notta bir indirim gelebilir mi? Hayır, gelmez diyemeyiz. Ancak not indiriminin şimdilik erken olabileceğini ileri sürebiliriz. Çünkü sadece Türkiye değil tüm gelişmekte olan ülkelerin başı biraz dertte... FED'in alacağı faiz kararı bu tür piyasaları daha da kötüleştirecek, ekonomileri daha da kırılgan hale getirecek. Sonuçta Dolar bu ülke para birimleri karşısında değerlenmesini sürdürecek, bu ülkelerde nihayetinde faizlerini yükseltmek durumunda kalacaklar. Bu karamsarlıkla zincire bir halka daha ekleyeyim; yükselen faizlerle gelişmekte olan ülkelerin borç çevirme sorunları çıkacak karşılarına. Sözün özü göstergeler piyasaların bir süre daha rahat nefes alamayacağını gösteriyor...