İki merkez bankasından da sürpriz çıkmadı, beklendiği gibi aksiyon almayı tercih ettiler. Powell döneminde iletişime daha da önem veren FED bir süredir piyasaları hazırlıyordu faiz artırımına. Sadece enflasyonun beklentilerin üzerinde yükselmesi 'acaba 25 yerine 50 baz puan faiz artırabilir mi?' sorusunu akıllara getirmişti. Tabii yine beklenmedik Ukrayna ve Rusya gerginliği denkleme dâhil olunca temkinli artışı seçti FED.
Para Politikası Kurulu toplantı tarihleri daha önceleri FED toplantısı sonrasına gelecek şekilde ayarlanırdı. Çünkü Merkez Bankası'nın faiz kararlarını etkileyen en önemli değişkenlerden birisi de FED'in faiz politikası ve alacağı aksiyonlardı.
Yaptığı modelde enflasyonun seyri kadar FED'in kararlarını da yüksek katsayı ile ağırlıklaştırıyordu.
Mart toplantıları da ardı ardına yapıldı.
Ama anlamlı görünen bu zamanlamanın Merkez Bankası açısından çokta anlamlı olmadığını gördük. Enflasyondan ve bazı dışsal faktörlerden bağımsız para politikası izlemeyi yeğliyor Merkez Bankası.
Dolayısıyla önce ya da sonra pek fark etmiyor. Ancak şu gerçeğin altını çizelim.
Eylül ayından son iki toplantıya kadar faiz indirmesinin ve son iki ayda politika faiz oranını sabit tutmasının etkileri ve piyasa aktörlerince yapılan algı her geçen gün değişkenlik gösteriyor.
HAREKET ALANI DARALIYOR
Burayı biraz açalım...
Eylülde Merkez Bankası faizi indirdi ve eşanlı olarak enflasyon da yükselmeye başladı. İlerleyen aylarda kur etkisiyle enflasyon daha da artınca etkinin boyutu da değişti. Çünkü negatif düzeylerdeki reel faiz oranı daha da aşağılara inmiş oldu. TL'den dolara kaçış ile kurlardaki artış Aralık son haftasında uygulamaya giren kur korumalı mevduat sistemiyle engellenebildi.
Merkez Bankası bu aya kadar böyle idare edebildi. Yani enflasyon ve reel faiz oranını dikkate almayan politika uygulaması yaptı. Dünkü kararla da yapmaya devam ediyorum mesajını net bir şekilde vermiş oldu. Ancak bu sefer FED tarafından faiz artırım kararı gelince idare etmesi zorlaşacak gibi görünüyor.
Şu noktaya gelmiş olduk. Enflasyon yükselmeye devam edecek. Aksi gibi FED de faiz artırımına devam edecek. Yani hareket alanı iyice daralacak. Önümüzdeki toplantıların böylece hayati önemi daha da artacak. Bekleyip göreceğiz.
ÜÇTEN FAZLA FAİZ ARTIRIMI
Biz son kararları değerlendirmeye çalışalım.
Merkez Bankası enflasyonun nedenlerini değiştirmemiş sadece sıraladığı cümlenin başına 'sıcak çatışma ortamının yol açtığı enerji maliyeti artışları' ibaresini eklemiş. Beklentilerini yansıtırken de olumlu bir tablo çizmiş. Gerginliğin yerini barışa bırakması ve baz etkilerinin ortadan kalkmasıyla enflasyon oranının aşağı geleceğini öngörmüş. Yine temel çerçeveyi bozmamış, cari açığın düşürülmesi ve liralaşma odak noktasına konmuş.
Kararların birikimli etkisini izleyeceğiz diyerek önümüzdeki ayda da faizleri sabit tutacağının sinyalini vermiş.
Buna karşın Federal Açık Piyasa Komitesi yaptığı projeksiyonda üçten fazla faiz artırım sinyali verdi. Üç faiz artırımı öngörüsünde sadece 3 üye bulunmuş diğer üyeler çoğunlukla yıl sonunda yüzde 1-1.25 aralığında olması görüşünü beyan etmişler. Demek ki kalan 6 toplantının büyük çoğunluğunda faiz artırım kararı gelecek. Diğer önemli işarette bilanço normalleşmesi ile ilgili yapılan açıklamadan geldi. Beklentilerden daha önce FED 8.8 trilyon dolar büyüklüğündeki bilançosunu aşağı çekmeye başlayacak.