Orta Vadeli Program ile birlikte çalışma hayatında yapılacak değişikliklerin takvimi de belirlenmiş oldu. Yeni çalışma modelleri, kadın çalışanlara teşvik, emekli maaş sistemindeki değişiklik ve tamamlayıcı emeklilik en geç 2026 yılında devreye girmiş olacak.
Türkiye ekonomisinin 3 yıllık yol haritasını belirleyen 2026-2028 dönemi Orta Vadeli Program birçok reformla birlikte çalışma hayatında da değişiklikleri öngördü. Özellikle yeni çalışma modelleri ikinci emeklilik gibi reformlar kısa sürrede hayatımıza girecek ve uygulanmaya başlayacak.
Böylece zamana uygun şekilde düzenlemeler yapılarak çalışma hayatı yenilenecek. Burada bazı yenilikler TBMM'de yasa ile gerçekleştirilirken bazıları için idari kararlar yeterli olabilecek.
ÇOK ÇALIŞ MAAŞIN ARTSIN
Daha önceki OVP'lerde de yer alan bu düzenleme ile sadece prim miktarı değil çalışılan günün de emekli maaşında etkili olması sağlanacak.
Böylece daha çok istihdamda kalan bir çalışan da yüksek emekli maaşı alabilecek. Bugün uygulanan maaş sisteminde çalışanların iş hayatında ödedikleri tüm prim miktarları kullanılıyor. Üçlü bir hesaplama yöntemi bulunuyor. Buna göre 1999 öncesi ayrı 1999-2008 arası ayrı ve 20008 sonrası ayrı formüllerle hesaplanarak toplanıyor. Her dönem için farklı Aylık Bağlama Oranı (ABO) uygulanıyor. Bazı dönemlerde enflasyon bazı dönemlerde ise büyüme rakamları formüle ekleniyor. Sonuçta emekli maaşı bulunuyor. Fazla günü olanlar avantajlı olsa da yeterli katkı olmuyor. Yeni sistemle birlikte daha çok sistemde kalan avantajlı hale gelecek. Mevcut sistemde bir kişi yüksek maaşla 5 bin gün çalışmışsa, düşük maaşla 9 bin gün sistemde kalandan daha fazla maaş alabiliyor.
Yeni dönemde bu fazla günler de emekli maaşını artırmış olacak. Orta Vadeli Program'a göre, sosyal güvenlik sisteminde kişilerin daha uzun sürede istihdamda kalmasını teşvik eden, hakkaniyeti ve aktüeryal dengeyi önceleyen düzenlemeler hayata geçirilerek sistemin mali sürdürülebilirliği güçlendirilecek. Bu düzenlemenin 2025'in son çeyreğinde hayata geçmesi planlanıyor.
YENİ ÇALIŞMA MODELLERİ GELİYOR
Orta Vadeli Program'da yer alan düzenlemeye göre 2026 yılının ilk çeyreğinde yeni nesil çalışma biçimleri ve sektörel dönüşümlere uyumun sağlanması için adımlar atılacak. Bu kapsamda yeni nesil çalışma modellerinde yaşanan gelişmeler doğrultusunda işgücü piyasasının ihtiyaçları ve iş yaşam dengesi gözetilerek sosyal taraflarla diyalog halinde mevzuat düzenlemeleri hayata geçirilecek ve esneklik sağlanacak. İşgücü piyasasında güvenceli esnekliği ve erişimi artırmak amacıyla İşsizlik Sigortası Fonu kaynaklı pasif işgücü programlarının yararlanma koşulları kolaylaştırılacak. Sosyal güvenlik mevzuatı değişen işgücü piyasası koşullarına ve yeni nesil esnek çalışma şekillerine daha uyumlu hale getirilecek. Böylece uzaktan çalışma, esnek çalışma, hibrit çalışma gibi birçok model mevzuatımıza girmiş olacak. Bu modeller hem kamuda hem de özel sektörde uygulanabilecek.
HERKESE İKİNCİ EMEKLİLİK
Orta Vadeli Programların tamamında yer alan Tamamlayıcı Emeklilik sistemi (TES) bu dönemde devreye girecek. Öncelikle Otomatik Katılım Sistemi'ne entegre edilerek işleyecek Tamamlayıcı Emeklilik sistemi kurulacak. Sistem dahilinde her çalışandan belli oranda (şu anda yüzde 3) kesinti yapılacak. Bu oranda bir katkıyı da işveren yapacak. Bu ödemelere yüzde 30'luk destek de devletten gelecek. Böylece elde edilen birikim 10 yıl 56 yaş gibi bir şartla çalışana ikinci emeklilik ya da toplu para imkanı sağlayacak. Bu sistemin de 2026'nın ikinci çeyreğinde hayata geçmesi öngörüldü.
TEŞVİKLER ARTIYOR
2026 ilk çeyrekte atılacak adımlar ile başta meslek yüksekokulları olmak üzere yükseköğretim kontenjanlarının kamu ve özel sektörün orta vadede ihtiyaç duyduğu işgücü ile uyumu güçlendirilecek. Mesleki ve teknik eğitim müfredatı özel sektörle iş birliği içerisinde güncellenecek, staj ve işbaşı eğitimi programlarının yaygınlaştırmasını sağlayacak şekilde yönetim ve finansman konuları da dâhil olmak üzere özel sektör katılımı artırılacak. OVP'de 2026 ikinci çeyrekte yapılması öngörülen idari düzenleme ile de İşgücü Uyum Programı, ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin mesleki eğitim, yetkinlik ve becerilerini dikkate alacak ve daha fazla faydalanmalarını sağlayacak şekilde uygulanacak.
GENÇLERE YENİ İMKANLAR
2026 yılının ikinci çeyreğinde idari düzenlemeler yapılarak yükseköğretim kurumlarına kayıtlı 25 yaş altı öğrencilerin BES'e katılımlarını ve sistemde kalmalarını teşvik edici uygulamalar hayata geçirilecek. Böylece gençler için öğrencilik yıllarından başlayarak bir tasarruf sahibi olma ve emeklilik hakkı kazanma imkanları getirilmiş olacak.
SOSYAL YARDIMLARA DESTEK
Aile odaklı, kapsayıcı ve fert başına asgari bir geliri garanti edecek ve işgücüne katılıma mani olmayacak şekilde bütünleşik yapıda bir sosyal yardım programı, 2025'in dördüncü çeyreğinde pilot bir projeyle başlatılacak.
