• BUGÜNKÜ YENİ ASIR
  • BIST 78.384,78
    EURO 4,4760
    USD 3,8608
    GBP 3,8608
    CHF 3,8608
    JPY 3,8608
‘KİRALIK’ DEĞİL SİGORTALI İŞÇİ FARUK ERDEM

‘KİRALIK’ DEĞİL SİGORTALI İŞÇİ

faruk.erdem@yeniasir.com.tr Tüm yazıları
Giriş Tarihi: 08.05.2016, 00:00

Esnek çalışma yasası ilk gündeme geldiğinde Çalışma Bakanı Süleyman Soylu ile bir sohbet toplantısında detayları konuşma imkanı bulmuştuk. Daha sonra kamuoyunda tartışılan yasa ile ilgili birçok spekülasyon yapıldı. Yasanın "kiralık işçi" sistemi getireceği öne sürüldü, kafalar karıştırılmaya çalışıldı. Oysa bu tasarıda getirilen düzenleme çağdaş iş yapma modellerine uygundu ve bugün kayıt dışı olarak sömürülen milyonlarca insan için bir güvence sağlandı. Yine işyerleri için eleman sıkıntısını ortadan kaldırırken işsizliğe de önemli bir çare haline geldi. Tasarı, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. Cumhurbaşkanı'nın imzası sonrası Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Bu konuda okurlarımızdan çok soru geliyor. Detaylı bir yasa... Okurumuz Musa Tatlı'nın sorusunu cevaplarken bazı özet bilgileri de vereceğim. Musa Bey'in sorusu şöyle:

Esnek çalışma yasası ile bizim işlerimizin elimizden alınacağı söyleniyor. Çalışanlar yerine geçici işçiler mi alınacak? Böyle bir risk var mı?

Hemen söyleyelim. Musa Bey içiniz rahat olsun. Bu yasa işinizi kaybetmenizi değil aksine birçok işsizin işe kavuşmasını sağlayacak. Geçici iş ilişkisi kurulması işverenler açısından iş kaybını önleyecek. Biliyorsunuz askerlik, doğum gibi sebeplerle bazı çalışanlar geçici olarak işyerlerinden uzaklaşıyor. Yine geçen hafta anlattığımız, annelerin yarım gün çalışma sistemi de devrede... Bu sürelerde işverenler için eleman açığı ortaya çıkıyor. Dolayısıyla şirketler özel istihdam büroları aracılığı ile geçici olarak eleman istihdam edecekler. Bu elemanlar sosyal güvenceleri yapılarak bu sürelerde çalışacak. O firmanın elemanı izinden ya da askerden döndüğünde ise geçici iş ilişkisi sona erecek. Eğer sona erdirilmez ise geçici eleman sürekli eleman olacak ama izne giden eleman işine başlamış olacak.

300 BİN KİŞİYE İŞ

Bu sistemle, 300 bine yakın kişinin işe kavuşması bekleniyor. Hem de bu istihdam kayıtlı olacak. Yani çalışanlar sigortalı olacak, maaşları güvencede bulunacak. Yine bildiğiniz gibi, parça başı iş yapanlar ya da mevsimlik tarım işçileri gibi kesimler sosyal güvenceden yoksun yani sigortasız çalışıyor. Şimdi mevsimlik tarım işlerinde veya temizlik işleri, hasta, yaşlı ve çocuk bakım hizmetleri gibi ev hizmetlerinde, süre sınırı aranmadan geçici iş ilişkisi oluşturulabilecek ve bu çalışanlar sigortalı yapılacak. Özellikle tekstilde gördüğümüz evde parça başı iş yaptırma (uzaktan çalışma) sisteminde de sosyal güvence zorunlu hale gelecek. Bu çalışanlar emeklilik haklarına kavuşacak. Yine bu çalışanların ücret güvenceleri de sağlanacak. Denetimini, özel istihdam büroları yapacak. Sisteme uymayan işverenlere ciddi para cezaları var. O yüzden işçilerin hakları korunacak.

ÇİFT MAAŞ YOK

Babam 1 ay önce vefat etti. Kendisi SGK'dan emekli idi. Babamın emekli maaşını, eşi 3 yıl önce vefat eden ablam alabilir mi? Kendisinin 20 yaşında üniversite öğrencisi olan bir oğlu var, dul maaşından başka da bir gelirleri yok. Oktay SAĞLAM

Öncelikle başınız sağ olsun. Dul-yetim maaşlarında uygulama şöyle: Ablanızın, babanızdan yetim maaşı alması için herhangi bir gelirinin olmaması gerekiyor. Yani hem kocadan dul maaşı hem de anne babadan yetim maaşı alınamıyor. Bunlardan hangisi yüksek ise o seçiliyor ve maaş alınıyor. Çift maaş alma durumu maalesef olmuyor.

ZAM SÖZLEŞMEYE BAĞLI

Bir işyerinde 4 yıldır çalışıyorum. Fakat işverenimiz bize iki yıldır hiç zam yapmıyor. Zam yapma zorunluluğu var mı? Hakkımız nedir? (İsmi saklı)

İş Kanunu, ücret konusunda sınırı asgari ücret ile belirliyor. Yani asgari ücretin (net 1.300 lira) altında maaş veremez. Onun dışında artışları ise sözleşmeye bağlıyor. Sözleşmenizde eğer varsa buna uymak zorunda. Yoksa zam yapmak zorunda değil. Sözleşmeye uymaz ise sizin haklı fesih ile tazminat talep etme hakkınız bulunuyor.

NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM

Annem 1953 doğumlu. 1999 yılında Avrupa'ya yerleşti. Türkiye'den emekli olma şansı nedir? (Atilla)

Anneniz için öncelikle Türkiye'den bir sigorta başlangıcı gerçekleştirin. Bunun için isteğe bağlı sigorta yaptırabilirsiniz. Daha sonra da Avrupa'da 18 yaşından sonra geçen süreleri borçlanarak gün kazanın. Borçlandığınız gün kadar sigorta tarihi geri gidecektir. Fakat borçlanılan gün yetmeyecektir. O yüzden burada prim ödemeye devam ederek 5400 günü tamamlayın. Anneniz emekli olur.

10.05.1974 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 12.07.1995... 5.200 günüm var. Ne zaman emekli olabilirim? Kaan SARI

25 yıl, 55 yaş ve 5750 gün şartlarınız var. Priminiz eksik. Yılınız 2020'de dolacak. Priminizi tamamladıktan sonra 10.05.2029 tarihinde emekli olabilirsiniz.

20.11.1990 yılında sigortalı oldum. 04.02.1970 doğumluyum. 6 bin günden fazla primim var. Hangi şartlarda emekli olabilirim? Canan BAYRAKÇI

20 yıl 47 yaş ve 5450 prim günü şartlarınız bulunuyor. Yılınız dolmuş, priminiz de tamam. Buna göre önümüzdeki yıl 04.02.2017 tarihinde emekli olursunuz.

Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.
GÜNÜN YAZARLARI
SON DAKİKA