Türkiye'de 12 milyona yakın emekli ya da maaş alan dul ve yetim var. Bunların büyük çoğunluğu da 40-50'li yaşlarda, yani çalışmaya devam ediyor. Bir kısmı kendi işini yaparken büyük kesim de bir başka firmada sigortalı olarak çalışıyor.
Buna bir mani yok ama bu şekilde çalışan emeklilerin bazı hakları bulunuyor. En önemlisi de tazminat alacakları. Bu konuda okurlarımızdan çok sayıda soru alıyorum. Özellikle ikinci tazminat konusu merak ediliyor.
AYNI İŞYERİNDE ÇALIŞANLAR DİKKAT!
Emekli olduktan sonra başka bir firmada işe girenler için tazminat konusundaki haklar diğerleriyle aynı. Yani en az bir yılı doldurup kendi kusuru ve isteği dışında ayrıldığında çalıştığı yıl kadar brüt maaşı tazminat olarak alır. Emekli olurken tazminatını alması bu sonucu değiştirmez. O yüzden emekli olduktan sonra çalışanlar istifa etmemeliler. Tazminatları yanabilir.
Emekli olduktan sonra aynı firmada çalışmaya devam edenlerin durumu ise farklı. Onlar için istifa etse de tazminat alma imkanı bulunuyor.
Bu kişiler için emekli olduğu tarihte tazminat hakkı doğar ve kıdemi sıfırlanarak çalışmaya devam ederler. Eğer tazminatını almadan çalışmayı sürdürürse kıdem hakkı baki kalır.
Eğer tazminatınızı alarak ayrılıp yeni bir işyerinde başlamışsanız istifa ederseniz tazminat alamazsınız.
Aynı işyerinde emekli olduktan sonra tazminat alarak devam ediyorsanız kıdeminiz sıfırlanır ve bir yılı doldurmadan tazminat alamazsınız. Tazminatınızı almadan aynı işyerinde devam ediyorsanız yeni sözleşme yapmadığınızdan kendiniz de ayrılsanız işveren de çıkarsa tazminatınızın tamamını alıyorsunuz.
Yani fiilen emekliye ayrılma sayıldığından (haklı fesih) ödenecek tutar son maaş üzerinden oluyor. Bu konuda Yargıtay kararları da bulunuyor.
KARAR BAKANLAR KURULU'NDA
Askerliğini yapmamış taşeronlarla ilgili bir düzenleme olacak mı? Olursa nasıl bir düzenleme olacak? Askerlik dönüşü aynı işe geri dönüşü olacak mı? Erol UZUN
Taşeron çalışanların kamuda hangi statüde çalışacaklarıyla ilgili değişik formüller üzerinde çalışma yapılıyor. Bunlardan bazılarını önceki yazımda anlatmıştım.
Bu formüllerden birisi Bakanlar Kurulu tarafından uygulamaya geçirilecek. Formül belli olduktan sonra sınav gibi, emeklilik gibi ve askerlik gibi detaylar da ortaya çıkacak. Bir kaç gün daha beklemek lazım.
İSTİFAYA PARA YOK
Emekli olduktan sonra bir iş yerinde 7 yıldır çalışıyorum. İşten ayrılmak istesem kıdem tazminatı alabilir miyim? Ne yapmam lazım? Yusuf ÇALKILIÇ
Çalışma hayatıyla ilgili kurallarda emekli olmak ile olmamak arasında bir fark bulunmuyor, Yani sizin de tazminat, izin gibi haklarınız diğer çalışanlarla aynı. Bu durumda eğer kendi isteğiniz ile ayrılırsanız kıdem tazminatınızı alamazsınız. Haklı bir sebep olmadan istifa etmeyin. Bu haklı sebepler de iş kanununun 24. ve 25. maddelerinde belirtiliyor. Tazminat almanız için işten çıkartılmanız gerekiyor.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
23.10.1970 doğumluyum. Ocak 1989 tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başladım. Daha sonra aralıklarla çalıştım. Şu anda 4200 günüm var ve yeni bir işe başladım. Emeklilik şartlarım nedir? Hatice ARIKAN
20 yıl 45 yaş ve 5300 gün şartlarınız var. Yaş ve yıl tamamlanmış. Eğer 1989'dan sonra doğumlarınız varsa borçlanıp hemen emekli olabilirsiniz. Yoksa 1.100 gün çalışıp emekli olursunuz.
25.10.1988 tarihinde sigortalı oldum. 1967 doğumluyum. 6.500 günüm var. Mustafa SOYLU
25 yıl 51 yaş ve 5450 gün şartlarınız var. Yıl ve prim tamam. Yaşınızın dolacağı 2018 yılında doğum gününüzde emekli olursunuz.
18.10.1997 tarihinde Bağ-Kur ödemeye başladım. Halen ödüyorum. Ne zaman emekli olurum? Serkan ÇINAR
25 yıl yani 9 bin gün prim ödemeniz gerekiyor. Prim gün sayınızı tamamladığınızda 57 yaş şartıyla emekli olursunuz.