Orman yangınları nedeniyle günlerdir ciğerlerimiz yanıyor.
Sahada canla başla çalışan, yeşil vatan için mücadele edenlerin hakları ödenmez. Geçen haftaki yazımda değindiğim ODTÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Gürsu'nun yaptığı Ateş Şövalyesi adlı araç, kamuoyunda dikkat çekti ve ajanslar haber yaptı.
Dilerim yangınla mücadelede ülkemize fayda sağlar. Yangın felaketlerinden çıkaracağımız dersler, alacağımız tedbirler, eksiklerimizin giderilmesi ve güçlendirmemiz gereken pek çok husus dikkat çekiyor. Çünkü orman vatandır ve yaşam ormanlara bağlıdır. Önlemek ödemekten daima ucuzdur.
Bu yüzden yangın öncesi uyulması gereken kurallar çok mühimdir.
Ormanlarımız hepimizin.... Bu nedenle her an seferberlik ruhu ile hareket etmemiz gerekir. Orman mühendisleri ve çeşitli uzmanlardan aldığım görüşlere göre, birkaç öneri sıralamak isterim.
ORMAN KÖYLÜSÜNÜN ÖNEMİ
■ Orman Kanunu gereğince, Mayıs-Kasım yangın mevsimi sayılan riskli aylarda ormanlara giriş yasaklanmalı ve sürekli devriye sistemi oluşturulmalıdır.
Bu konuda orman köylüsüne de yetki verilebilir hatta 'hizmet alımı' şeklinde çalışma sistemi oluşturulabilir. Orman köylüsüne yangın eğitimi vermek ve temel ekipman desteği sağlamak, profesyonel ekip gelene kadar büyük destek olacaktır.
■ Her ormanın ayrı kapsamda değerlendirilmesi; hava ve kara araç sayısı, personel yapısı tüm söndürme sistemlerinin özerk bir şekilde konumlandırılması sağlanabilir. Ayrıca her yönetim birimi (Orman İşletme Müdürlüğü, Milli Park Müdürlüğü vb.)Yangın Önleme Eylem Planları hazırlamalı ve bağımsız uzmanların da desteği sağlanmalıdır. Her yönetim birimine; riskli alanın sosyal, coğrafik ve iklim özelliklerine göre önleyici teknolojik yatırım imkânı verilmelidir.
■ Ormancılık özel bir meslek olduğu için bölgeyi tanıyan uzman ekipler kurulmalı ve ekip üyesi riskli sezonda başka hiçbir işte ve lokasyonda görevlendirilmemelidir.
EĞİTİM VE MEDYA DESTEĞİ
■ Riskli alanlardaki turizm tesisleri, yazlık siteler ve tüm sosyal tesislere, sınırlarının yangın söndürme amaçlı olarak Tam Otomasyon Hidrant Hatları ile tesis edilmesi zorunluluğu getirilebilir.
■ Kamuoyunda orman yangınlarını önleme ve söndürme amaçlı eğitim ve bilgilendirme çalışmaları yapılmalıdır. Okullarda eğitim verilmeli, belgeseller, TV programı gibi görsel ve yazılı medya desteği ile bilinç geliştirilmelidir.
■ En iyi hava teknolojisi de olsa hiçbir yangın yer ekipleri olmadan söndürülemez. Mesela Amerika'nın hava filosu çok iyi olmasına rağmen haftalardır süren yangınlar sönmedi. Bu yüzden tecrübeli ve eğitimli yer ekibi kritik önem taşımaktadır.
■ Yangına hazır müdahale ekip sayısının ve arazöz ekip sayısının artmasına öncelik verilmelidir.
Ayrıca geçmiş yıllarda olduğu gibi, Orman Muhafaza personel sayısının da artması yangınları önlemede etkili olacaktır.
Çok önemli bir husus da yangınla mücadele eden orman personelinin özlük haklarının iyileştirilmesi olacaktır.