Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa Franciscus'un 88 yaşında hayatını kaybetti.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, taziye mesajında çok önemli şu ifadelere yer verdi: "Katolik dünyasının ruhani lideri, Vatikan Devlet Başkanı Papa Fransuva'nın vefatını üzüntüyle öğrendim.
Saygıdeğer bir devlet adamı olan Papa Fransuva, aynı zamanda farklı inanç grupları arasında diyaloğa önem veren, özellikle Filistin meselesi ve Gazze'deki soykırım başta olmak üzere insani trajediler karşısında inisiyatif alan bir ruhani liderdi. Müteveffanın ailesine, Vatikan Devleti'ne ve Katolik dünyasına şahsım ve milletim adına taziyelerimi iletiyor, başsağlığı dilerim" Başkan Erdoğan ile Papa Franciskus arasında samimi bir diyalog vardı. Papa ölmeseydi, 24 Mayıs'ta İznik'e gelecek ve Başkan Erdoğan'la özelikle Gazze ile ilgili önemli temaslarda bulunacaktı. "İznik'e gelmeyi kalpten istiyorum" demişti.
SEDE VACANTE
Papa'nın ölümünden ardından Katolik Kilisesi "sede vacante" (boş makam) dönemine girdi. Vatikan'dan, "Papalık makamı, 21 Nisan 2025 Pazartesi günü saat 07.35 itibarıyla boştur" açıklaması yapıldı.
Vatikan'ın sede vacante dönemine girilmesinden sonraki 15-20 gün içinde, ritüelleri, gizemli atmosferi ve entrikalarıyla romanlara, filmlere ilham veren Papa seçimi (konklav) başlayacak. Konklav terimi, Latince'de anahtarla kilitlenmiş anlamına gelen cum ve clave sözcüklerinden geliyor. Papa seçimi gerçekten de Vatikan'daki Sistine Şapeli'ne seçici kardinallerin anahtarla kilitlenmesiyle yapılıyor. Yeni Papa'yı seçmekle görevli olan 80 yaş altındaki 137 kardinal önümüzdeki günlerde Sistine Şapeli'nde toplanacak.
KİM PAPA OLABİLİR?
Franciscus'un vefatıyla birlikte gözler Kardinaller Koleji'nin seçeceği yeni lidere çevrildi. Yeni Papa'nın ismi öne çıkanlar: Francis II, John Paul, Leo veya John , Vatikan Dışişleri Bakanı Kardinal Pietro Parolin (İtalya), Kardinal Mykola Bychok(Ukrayna), Kardinal Robert Sarah ilgili Afrikalı aday Kardinal Peter Turkson (Gana), Kardinal Luis Antonio Tagle (Filipinler) ve Kardinal Peter Erdo (Macaristan).
TRUMP VE MELONİ ROLÜ
Yeni Papa, Dünya da 1.3 milyar Katolik'e ruhani liderlik edecek.
Diplomatik kulislere göre, Papa'nın dini liderliğinin ötesinde küresel etkisi olduğundan, yeni Papa'nın seçiminde, ABD Başkanı Trump ve İtalya Dışişleri Bakanı Melon'nin çok etkili olacağı konuşuluyor. Nitekim, üç gün önce Meloni Washington'a gitmiş, Trump ile çok sıcak görüşmeler yapmıştı. Başbaşa görüşmeleri sırasında Papa Franciskus'un ağır hasta olması, ölümü sonrası yeni papa için bir değerlendirme yapmış olabilecekleri de değerlendiriliyor.
Trump'ın Avrupa'ya ayar verdiği ve Meloni'nin Avrupa liderliğine oynadığı bir süreçte, yeni seçilecek Papa'yı işaret edecekleri belirtiliyor.
Trump'ın etkisi konusunda, Papalık makamının boş olduğu anlamına gelen sede vacante döneminde Vatikan'ın idari işlerini Camerlengo (baş mabeyinci) Kardinal ABD'li Kevin Farrell yürütmesinin de rolünün etkisine işaret ediliyor.
Hatırlayalım. PAPA FRANCİSCUS tarihteki ilk Latin Amerikalı ve Cizvit Papa olmuştu. Yeni Papa Afrika'dan da çıkabilir mi? Afrikalı bir kardinalin Papa seçilme ihtimali de konuşuluyor. Özellikle son yıllarda Papa Francis'in Avrupa dışından atadığı kardinaller, bu kez papanın Afrika'dan seçilme ihtimalini güçlendiriyor. Papa Francis'in görev süresinde atadığı 137 kardinalin önemli bir bölümü Asya ve Afrika kökenli. Bu da Batı Avrupa ağırlıklı geleneksel yapıyı değiştirmiş durumda.
Özellikle Gana, Nijerya ve Kongo'dan bazı üst düzey kardinallerin şansı değerlendiriliyor. Afrika'dan çıkabilecek bir Papa, kıtanın genç ve büyüyen Katolik nüfusunun temsil gücünü artırabilir. Aynı zamanda kilisenin evrenselliğini ve çeşitliliğini daha görünür hale getirmesi açısından da önemli bir adım olabilir diyenler bulunuyor.
500 YILLIK KEHANET
Nostradamus'un 500 yıllık kehaneti: Katolik dünyasının ruhani lideri Papa Francis'in hayatını kaybetmesinin ardından, 16. yüzyıl kâhini Nostradamus'un "Yaşlı Papa" kehaneti yeniden gündeme geldi. Kehanette, yeni papanın orta yaşta bir Romalı olacağı ve kilise otoritesini sarsacağı öne sürülüyor.
Papa'nın yaşamını yitirmesinin ardından 16. yüzyılın ünlü kahini Nostradamus'un ürpertici kehanetleri yeniden gündeme geldi. Michel de Nostredame, 1555 yılında yayımlanan, 942 dörtlükten oluşan "Les Propheties" adlı kehanet kitabında geleceğe dair birçok öngörüde bulunuyor. Ünlü kâhinin kehanetleri arasında Papa da yer alıyor. Nostradamus, yaklaşık 500 yıl önce yazdığı kehanette çok yaşlı bir Papa'nın ölümünün ardından orta yaşta bir Romalı'nın seçileceğini iddia ediyor. Kehanette, seçilen papanın piskoposluğu zayıflatacağı ama uzun süre faaliyette bulunacağı öngörülüyor. Kehanet, 88 yaşında hayatını kaybeden Papa Francis ile ilişkilendirildi.
PAPA NASIL SEÇİLİYOR?
Yeni Papa'nın seçilip seçilmediği 600 yıldır Sistine Şapeli'nin bacasından çıkan duman ile duyuruluyor.
Bacadan çıkan siyah duman, Papa seçilemedi, beyazsa seçildi anlamına geliyor. En uzun seçim 1006 gün sürmüştü. Konklav döneminde Casa Santa Marta'da olağanüstü güvenlik önlemleri ve dış dünyayla iletişimin önlenmesi amaçlı tedbirler alınacak. Seçici kardinallerin seçim süresince etki altına girmesini önlemek amacıyla dış dünyayla iletişimleri kesilecek. Seçici kardinaller dualar, ilahiler eşliğinde Sistine Şapeli'ne girdikten sonra ayin yöneticisi Latince "extra omnes" (herkes dışarı) anonsu yapacak. Bu andan itibaren kardinaller Sistine Şapeli'ne kilitlenerek oy vermeye başlayacak.
Üçte iki oy aranıyor. Konklav'da 80 yaş altındaki kardinaller oy kullanacak. Halen oy kullanma hakkına sahip kardinal sayısı 136 ile rekor seviyede yüksek. Papa seçimi için seçici kardinallerin üçte ikisinin oyu gerekiyor. Ancak ilk 34 oylama sonrası hala bir papa seçilememişse son turda en fazla oyu alan iki aday arasında oylama yapılıyor. Papalık seçiminde resmi olarak adaylar bulunmuyor. Teknik olarak papa seçilmek için bekar erkek ve Katolik olmak dışında bir şart bulunmasa da papalar geleneksel olarak seçime katılan kardinaller arasından seçiliyor. Bu geleneğin dışındaki bir örnek, 13. yüzyılda yaklaşık iki yıl boyunca bir papa seçilememesi üzerine kardinallerin, rahip seviyesindeki keşiş Pietro da Morrone'yi papa ilan etmesiydi. 5. Celestino adını alan bu papayı istisnai kılan bir diğer özelliği de birkaç ay sonra istifa etmesiydi. Son yüz yılda en kısa konklav iki günde üç oylamayla biten 1939 seçimiydi. En uzunu ise dört günde 11 oylama yapılan 1958 yılındaydı.
TÜRK PAPA RONCALLİ
1958'deki zorlu seçimi Kardinal Angelo Giuseppe Roncalli kazanmıştı. 23. Giovanni ismini alan Roncalli, Türkiye'de de görev yapmış olması nedeniyle "Türk Papa" olarak da anılıyor.
Tarihin en uzun papa seçimi ise 1006 gün süren ve 1271 yılında sonuçlanan seçimdi.
SONUÇ
Papa Franciskus, Başkan Erdoğan'ın davetiyle, Ankara'ya gelmişti (28 Kasım 2014).
Erdoğan'da, Vatikan Devlet Başkanı ve Katolik Kilisesi lideri Papa Francesco ile görüşmek üzere 5 Şubat 2018'de Vatikan'a gitmişti. Erdoğan, 1959'dan bu yana Vatikan'a resmi ziyarette bulunan ilk Cumhurbaşkanı olmuştu.
ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma kararının ardından Papa Francesco, "Kudüs'ün BM kararlarıyla belirlenmiş statükosuna saygı gösterilmesi" çağrısı yapmış ve Kudüs'ün Yahudiler, Hristiyanları ve Müslümanlar için kutsal olan bir kent olduğunu vurgulamıştı. Erdoğan da Kudüs konusunda konuşmak için ziyaret öncesinde Papa'yı iki kez telefonla aramıştı. Erdoğan, Papa Francesco'ya, "Kudüs'te mevcut durumun korunması yönündeki çağrısından dolayı takdirlerini iletmişti" Başkan Erdoğan'ın taziye mesajı, çok kıymetli...
