Krizin etkisiyle ekonomilerin içine kapanması dış ticaret pastasının küçülmesine neden oldu. Dış talebin kesilmesi yetmezmiş gibi, bir de "korumacı politikalar" uygulanınca ülkeler ihracat kilidini açmakta zorlanıyor. Tabii, ihracat zorlukları listesine, artık doğal bir unsur haline gelen Çin ve Hindistan faktörlerini de ekleyelim.
Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Büyükerşen'in de söylediği gibi 1994 ve 2001 krizlerinden çıkmamızda lokomotif görevi gören ihracat, küresel kriz dönemini az hasarla atlatabildi. Geçen yıl önemli eşik değer olarak kabul ettiğimiz 100 milyar doları biraz aştı ihracat toplamı. Bu yılki hedef ise 107.5 milyar dolar. Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın web sayfasında ihracat rakamları geri sayım şeklinde veriliyor. Günlük ve 2010 yılı içinde bugüne kadar yapılan ihracat toplamı ve hedefe ne kadar kaldığı rakamlarla vurgulanıyor.
YENİ PAZARLAR
İlk 2 ay 9 günde 18.34 milyar dolar ihracat yapmışız. 107.5 milyar dolarlık hedef için 89.159 milyar dolar kalmış. İlginç bir veri de 8 Mart'ta günlük ihracat 270 milyon TL olmuş. Türkiye'nin en büyük dış ticaret partneri Avrupa'nın sorunlar yaşaması, ihracatımızı olumsuz etkiliyor. Geçen yıl ihracattaki düşüşte AB'nin payı yüzde 70'lere ulaşmış. Yani ihracattaki 29 milyar dolarlık kan kaybının 21 milyar doları Avrupa ekonomilerinin daralması ve daha az ihracat yapmalarından kaynaklanıyor. Bu yüzden yeni pazarlara yelken açmak kaçınılmaz oluyor. Başka çare yok. Özetle, ihracatçılarımız başka masadaki pastalardan pay almaya çalışacak.
YOL HARİTASI
Hedeflere ulaşmak için izlenecek yeni yol haritasının ana hatları ise şöyle:
* Öncelikle "ihracat envanteri" oluşturulacak. Böylece, ülkelerin potansiyelleri çıkarılacak ve hangi ülkeye, hangi ürün ihraç edilir sorusuna yanıt aranacak. Bunun için merkezi bilgi tabanı oluşturulması planlanıyor. Yani bilgiler tek bir çatı altında toplanacak.
* Yol haritasının diğer önemli bir parçası ise "ülke masaları"nın kurulması. Dış Ticaret Müsteşarlığı ve İGEME uzmanları kamuyu temsilen masada olacak. İhracatçı birlikleri de sahadaki uygulamacıların adına masada yer alacak. Toplam 33 masa oluşturuluyor. Bu yöntem ile "ürün yerine" "ülke" uzmanlaşmasına gidilecek. Ekonomide sektörel risklerden öte, ülke riskleri daha fazla ön plana çıkabiliyor. Son küresel krizde bunu yaşadık. Dolayısıyla, yoğunlaşmanın getirdiği ülke riskini aşmak için ülke çeşitliliği yaratılması oldukça mantıklı görünüyor.
* Ülke masalarının yanı sıra iki yıllık hedef ülke listesi de çıkarılıyor. Hedef ülkeler bölgeler itibariyle, Latin Amerika, Avrupa, Ortadoğu, Afrika, Balkanlar, Kafkaslar ve Afrika'dan oluşuyor. Bu bölgelere ait ülke masaları kapsam alanına giren ülkelere yoğunlaşıp, hedef ülkelere yapılan ihracatı artırmaya çalışacak.
* Yol haritasında yer alan yeni bazı stratejiler ile KOBİ'lerin ihracat potansiyellerinin de yükseltilmesi planlanıyor. Bu bağlamda, "İhracat koçluğu" kapsamında ihracatları 100 milyon TL altında olan KOBİ'lere eğitim verilecek. Tabi, KOBİ'lerin gerek sahipleri gerekse çalışanlarının destek almsı kaçınılmaz. Yurtdışında ithalatçılara ulaşamayan, ihracat bağlantısı kuramayan KOBİ'lere ülke masaları yardımcı olacak.
* Eximbank'ın kredi imkanları da bu çerçevede genişletilecek.
Her zamanki gibi, Türkiye ekonomisinin motorlarının yeniden çalışması için iş yine ihracatçıya düştü. İç talep her ne kadar geçen yıla göre yükselse de yeterli olmuyor. Dış talebin devreye girmesi gerekiyor. Ancak, dünya ekonomilerinin Türkiye'ye "küresel üretim bandı" üzerinde biçtikleri "montaj" rolü ile bu hedeflere ulaşamayız. Sözün özü, iç dinamiklere uygun sanayi modeli "olmazsa olmaz" bir koşuldur.
