Bildiğiniz üzere sigortalı çalışanların belirli şartları yerine getirmelerinin ardından kendilerine yaşlılık aylığı bağlanmaktadır. Genel olarak emeklilik şartları olarak tanımlanan bu şartlar prim ödeme gün sayısı, sigortalılık süresi ve yaş olarak sayılabilir.
Bir çalışanın emekli olabilmesi için bu üç şartı birden yerine getirmesi gerekmektedir.
Bu şartlar ise sigortalının ilk çalışmaya başladığı tarihe göre belirlenmektedir. Bu yazımda emeklilik şartlarından biri olan "yaş" hakkında bilgiler vereceğim.
Yaşlılık ve ölüm sigortalarından aylık bağlanmasına ilişkin haklardan yararlanmak için Kanunda yer alan şartlardan biri de yaş olup, 5510 sayılı Kanunun 57'nci maddesinde, sonradan yapılacak yaş düzeltmelerinde, sigorta kolları için yaşın hesabında hangi doğum tarihlerinin esas alınacağı belirtilmiştir.
Buna göre; malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilişkin yaş ile ilgili hükümlerin uygulanmasında, sigortalıların, mülga 5417, 6900, 506, 1479 ve 2926 sayılı kanunlar ile 2925 ve 5434 sayılı kanunlara, 506 sayılı Kanunun geçici 20'nci maddesine tabi sandıklara veya Kanuna göre ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi oldukları tarihte, nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri geçerli olmaktadır. Yani; ister 5510 sayılı Kanuna göre ilk defa sigortalı olsun isterse bu kanunun yürürlük tarihinden önce SSK, Bağ-Kur ya da Emekli Sandığına tabi olarak çalışmaya başlasın, çalışmaya başladığı tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı olan tarih emeklilik hesabında dikkate alınmaktadır.
KÜTÜĞE İLK YAZILAN TARİH GEÇERLİ
ÖLÜM sigortasından faydalanacak hak sahibi çocukların yaş hesabında ise müteveffa sigortalının yukarıda belirttiğim gibi hangi Kanun kapsamında olursa olsun ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olduğu tarihte, nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri, sigortalının çalışmaya başlamasından sonra doğan çocuklarının ise nüfus kütüğüne ilk yazılan doğum tarihleri, yaş hesaplarında dikkate alınmaktadır. İş kazasıyla meslek hastalığı halinde ise hak sahiplerine bağlanacak gelirlerin hesabında, iş kazasının olduğu veya meslek hastalığının hekim veya sağlık kurulu raporu ile ilk defa tespit edildiği tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri dikkate alınmaktadır.
Yani kısaca sigortalıların, iş kazası geçirdiği, meslek hastalığının tespit edildiği veya ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına tabi olduğu tarihten sonra kesinleşen mahkeme kararlarındaki yaş tashihleri aylık bağlama işlemlerinde dikkate alınmamaktadır.
Sigortalıların aylık bağlama işlemlerinde yaş şartının yerine gelip gelmediği tahsis talep tarihlerinden doğum tarihleri çıkarılmak suretiyle tespit edilmektedir.
Emeklilik işlemlerinde aranan yaş şartının yerine gelip gelmediğinin tespitinde gün, ay ve yıl olarak aranan yaş şartının yerine gelmiş olması gerekmekte olup, talep tarihi itibariyle belirlenen yaş şartını yerine getirmeyen sigortalıların talepleri ret edilmektedir.
Ancak talep tarihi itibari ile yaş şartını 1 ay içinde yerine getiren sigortalıların talepleri ret edilmemekte, yaş şartının dolduğu tarihi takip eden ay başından itibaren yaşlılık aylıkları bağlanmaktadır.
DÜZELTMELER DİKKATE ALINMIYOR
ÖRNEĞİN; 14.04.1966 doğumlu ve 05.01.1994 tarihinde işe giren erkek sigortalının tamamlaması gereken yaş şartı 54'tür. Bu sigortalı 05.01.2020 tarihinde tahsis talebi verir ise tahsis talep tarihinden doğum tarihini çıkartarak o tarihteki yaşını hesaplamamız gerekmekte olup işlem yapıldığında bu kişinin talep tarihi itibari ile 53 yıl 8 ay ve 21 gün yaşında olduğu bulunacak ve 54 olan yaş şartını yerine getirmemesi nedeni ile talebi ret edilecektir. Bu kişi yaş şartını tam olarak 14.04.2020 tarihi itibari doldurmakta olup bu tarih itibari ile tahsis talebi vermesi gerekmektedir.
Aynı kişinin 1998 yılında mahkemeye müracaat ederek yaşını büyütmüş ve doğum tarihini 14.04.1965 olarak değiştirdiğini varsayalım. Bu durumda sigortalı tahsis talep tarihi olan 05.01.2020 tarihinde nüfus kayıtlarına göre 54 yıl 8 ay ve 21 gün yaşında olacak olup emeklilik şartı olan 54 yaşını tamamlamış gözükmektedir.
Ancak yukarıda da belirttiğim gibi sigortalı çalışmaya başlanılan tarihten sonra yapılan yaş tashihleri emeklilik hesaplarında dikkate alınmamakta olup bu kişi ilk işe giriş tarihindeki doğum tarihine göre 54 yaşını doldurduğu 14.04.2020 tarihinden itibaren yaş şartını yerine getirmektedir.