Kirli içme suları, bozulmuş gıdalar, dışkı bulaşan yiyecekler... Öldürücü olabilen zehirli ishalin başlıca bulaşma yolları. Çocuklarımız bu etkenlerden tamamen uzak diyebilir miyiz?
Ellerini yerdeki halıdan, apartmanın kapısına, parktaki zeminden marketteki sebzelerin çamuruna kadar her tür yüzeye -'üstelik de kiri pası iyice bulaşsın diye!- 'bastıra bastıra' süren çocuklarımızdan bahsediyorum. Eller bol su ve sabunla mümkün olduğunca sık ve güzelce yıkanmalı bu yüzden.
Sıcak havalarda çocuklarımızın sağlığını ciddi ciddi tehdit eden zehirli ishali yakından tanımaya ne dersiniz?
Halk arasında 'zehirli ishal' olarak ifade edilen ishal etkeni 'Rota' isimli virüs. Özellikle bebeklerde ve çocuklarda daha sık görülen zehirli ishalin tedavisi ise sanıldığı kadar zor değil. Dr. Koray Akay, zehirli ishal ile ilgili bilgileri şu şekilde paylaşıyor:
NEDEN OLUR?
İshal sindirdiğimiz yiyecek ve içeceklerin kalın bağırsaklarınızdan hızlı ve büyük miktarda çıkmasıyla oluşur. Vücudumuz normalde, sıvıyı emer ve yarı katı dışkıyı dışarı atar. Fakat kalın bağırsağımız besinlerdeki sıvıyı ememezse, sulu dışkı ortaya çıkar. Hastalık hasta birey ile temastan, ortak kullanılan eşyalardan, tuvaletten de bulaşabilir.
NASIL ANLARIZ?
Zehirli ishal, kendini belli edecek semptomlarla ortaya çıkar. Başlıca belirtileri bol sulu dışkılama, kusma ve ateştir zaman içinde karın krampları artar. Sıvı kaybının artması ile deri rengi solar ve kurur, göz çukurları belirginleşir. Aşırı sıvı kaybı bebek ve çocukları çabuk etkilediği için muhakkak doktor kontrolü gerekir.
NASIL ÖNLENİR?
Zehirli ishali önlemenin ilk yolu, zehirli ishal aşısı olmaktır. Bu belirtileri görüyorsanız acilen bir sağlık kurumuna gitmelisiniz ve destek almalısınız. Bir kez uygulanan aşı bebeklere, çocuklara ve yetişkinlere herhangi bir şart gerektirmeksizin uygulanabilir.
TEDAVİSİ NEDİR?
* Zehirli ishal için belli bir ilaç yoktur ancak ateş, kusma için doktor kontrolünde ilaçlar kullanılır.
* Antibiyotiğin tedavide yeri yoktur.
* Zehirli ishal, kişilerde aşırı oranda su kaybettirir. Bebekler emziriliyorsa emzirilmeye devam edilir. Kaybedilen suyun yerine konulması, tedavinin ana unsurudur.
Ek gıda veriliyorsa tuzlu şekerli su verilir. (1 litre kaynatılmış soğutulmuş suya 1 çorba kaşığı şeker ve 1 tatlı kaşığı tuz konularak karıştırılıp içirilir.) * İnek sütü ile yapılan besinlerden uzak durulur.
* Çorba olarak yoğurtlu ve/veya pirinçli çorbalar verilir.
* Muz, haşlanmış patates, kabuğu soyulmuş elma verilir.