Eskiden ünlüler fiziki ve maddi varlıklarını sigortalatmasıyla gündeme geliyordu. Örneğin Jennifer Lopez, onunla özdeşleşen kalçalarını sigortalatmasıyla tüm dünyada haber oldu.
Her gün teknolojik bir terimin hayatımıza girdiği günümüzde ise bir üst versiyona geçti ünlüler. Dün ikinci sayfamızın manşetinde Gülben Ergen'in ikonik sözü 'Bana unutmayın ki hiçbir şey olmaz'ın NFT'ye dönüştürüldüğü ve açık artırmaya sunulduğu haberi vardı.
Daha önce de Saba Tümer'in kahkahasını 90 bin TL'ye sattığını duyduk. Türkiye'de kendisiyle özdeşleşen ikonik 'şey'leri satan bu iki isim ile duyulsa da NFT çok da yeni bir terim değil. Bu haberin ardından kripto paralarla hiç ilgilenmeyen ve teknolojinin sınırından bile geçmeyen insanlar hemen NFT nedir araştırmalarına başladı. Dolayısıyla artık NFT halka indi... Şimdi artık herkesin bir NFT üretip satmasını bekliyoruz. Çok yakın zamanda NFT satan satana olacak...
5 YILLIK GEÇMİŞİ VAR
Dünyanın NFT ile tanışması 2017 yılı sonlarında Crypto- Kitties isimli bir sitenin, kullanıcılarına "sınırlı üretim dijital kedileri satın alma ve besleme" hizmeti sunmaya başlamasıyla oldu. Sitenin kullanıcıları ödemelerini de kripto paralar ile yapıyordu.
Yani neredeyse 5 yıllık bir tarihi geçmişi var. Peki neymiş bu NFT (Non-Fungible Token)?
En kısa olarak başka bir eşi daha bulunmayan dijital varlık olarak tanımlanıyor. Koleksiyoner ürünlerinden sanal ayakkabılara, sanal oyun içeriklerinden dijital mülklere, eşsiz olan birçok dijital varlığı temsil ediyor.
KANDIRILMA ŞANSI YOK
Aslında en çok sanat dünyasında kullanılan bir yöntem... Özellikle eşsiz sanat eserlerinin orijinallerinin korunmasını amaçlıyor.
Yüzyıllardır, sanat eserleri koleksiyonerler tarafından fahiş fiyatlara alınıp satılıyordu. Bu eserlerin özgünlüğünü ispatlama yolları arasında eserin geçmiş alıcılarının listesi, eserle birlikte gelen satış mektupları gibi dokümanlar üzerinden ilerlemek ya da kanvasın yaşı, boyaların türü, fırça darbeleri, eserin üzerindeki kalıntılar gibi etmenlere bakılması vardı. Ancak bu yöntemlere rağmen Louvre ve Mets gibi dünyanın en önemli müzelerinin bile taklit eser tuzağına düştüğü biliniyor. Özel bir şifreleme yöntemiyle harfler ve rakamlardan oluşan 40 karakterlik koda dönüştürülen NFT'lerin hiçbiri diğerinin aynısı değil. Benzersiz özellikleri ve hakikilikleriyle birbirlerinden ayrışıyorlar. Bu nedenle koleksiyon objesi vazifesi görüyor ve çoğaltılamıyorlar.
Sahte ürünlerin yapım ve çoğaltılmasının önüne geçerek dijital varlığın orijinalliği konusunda önceki sahibi ve üreticisine kadar tüm bilgilere sahip olunmasını sağlıyor.
MAÇ BİLETİ GİBİ
Sistem bir maç biletine benzetiliyor. "Her bilet farklı stadyum ve tarih, izlenecek takımlar, koltuk yeri ve bileti alan kişinin kişisel bilgilerini barındıracağı ve sahibine başka bir eşi daha olmayan bir stadyum görüş açısı sağlayacağı için tüm biletler aslında eşsizdir ve bu sebeple de biletlerin denk bir şekilde değişimi mümkün değildir" deniyor. NFT'ler sadece sanat dünyasında rağbet görmüyor.
Oyun dünyasında da çok yaygın. Rekor kıran multimilyon dolarlık açık artırma satışları yapılıyor. Küçücük bir görsel dosyası 69,4 milyon dolara, 10 saniyelik video 6,6 milyon dolara alıcı buluyor.
Son dönemde yaşanan NFT alım satım patlaması büyük oranda sabit görseller, GIF'ler, şarkılar, videolar gibi dijital sanat varlıklarını kapsıyor. Dijital sanat eserlerinin benzersizliği NFT ile kanıtlandığından, bu ürünler satılabilir hale geliyor.
SAHTECİLİK ÇÖKECEK
Sanatçılar, müzisyenler ve influencer'lar, artık NFT'leri kullanarak geçmişte ucuza ya da parasız dağıtılan dijital varlıkları paraya dönüştürme şansına sahip olacaklar. Dahası dijital dünyada bir çalışmanın hakikiliğini ve kaynağını ispatlamak gittikçe daha zor hale gelirken, NFT'ler sayesinde bir dijital dosya ile yaratıcısı arasında kalıcı bir bağ kurulmuş oluyor.
Yani artık ürettiğiniz bir şey ya da sizinle özdeşleşen bir şeyi kullanmak isteyen parasını ödemek zorunda kalıyor. Bir nevi dijital telif hakkı. Artık arama motoruna girip herhangi bir resmi ya da videoyu alıp kullanmak öyle kolay olmayacak. Sahteciliğe büyük darbe vuracak bu sistemde artık özgünlük para edecek. Üreten ve özgün olan kazanacak!