3600 günü tamamlayanların kıdem tazminatı alabildiğini duydum. Bunun için ne yapmak lazım? Şartları neler? Ebru KURU Yasalarımıza göre istifa eden tazminat alamıyor. Tazminat alabilmek için kendi istek ve kusurunuz dışında işten çıkartılmanız lazım. Dolayısıyla istifa ettiğinizde kaç yıl çalışırsanız çalışın, tazminat alamıyorsunuz. Fakat bunun bazı istisnaları da yasalarımızda mevcut. Bu istisnalardan birisi de 15 yıllık sigorta süresini ve 10 yıllık prim süresini tamamlamış olmak. Ancak bu avantajdan yararlanmak için 9 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olarak çalışmaya başlamak gerekiyor. Eğer 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olduysanız ve 3600 gün primi tamamladıysanız ya da tamamlama imkanınız varsa tazminat alabilirsiniz. Tabii son işyerinizde en az 1 yıldır çalışıyor olmanız da gerekiyor.
SGK'DAN YAZI ALMAK LAZIM
Bu çalışanlar Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) 15 yıl ve 3600 günü doldurduklarına dair yazı aldıklarında işyerlerine müracaat ederek tazminatlarını alıp ayrılabiliyorlar. Tabii o işyerinde en az 1 yıldır çalışıyor olmak gerektiğini tekrar hatırlatalım. Bu arada istifa yazınıza 15 yıl 3600 günü doldurduğunuz gerekçesiyle ayrılmak istediğinizi ve aldığınız yazıyı eklemeyi de unutmayın. Şartlar 9 Eylül 1999'dan sonra değişiyor. Bu tarihten sonra sigortalı olanlar ise ilk işe girdikleri tarihten itibaren 25 yıl geçtikten sonra 4500 günleri de varsa tazminatlarını alarak ayrılabiliyorlar.
ÇALIŞMAK MÜMKÜN AMA
Yine okurlarımızın aklına bir soru daha gelecektir. 'Peki bu imkanı kullanarak tazminatını alıp ayrılanlar çalışabilir mi?' Bu sorunun cevabı da 'Evet' olacak. Tazminatınızı alıp ayrıldıktan sonraki gün işe başlamışsanız, burada kötü niyet bulunabilir. Ancak makul bir süre geçtikten sonra başka bir işe girip çalışabilirsiniz. Bu konuda sigortalının lehine mahkeme kararları da bulunuyor
EMEKLİLİK İÇİN ÜÇ ŞART
3600 günle emekli olabilmek için kaç yaşında olmak gerekiyor? Yusuf SEZGİN Normal şartlarda 5 bin ve üzerinde prim ödenmesi gerekirken, 10 yıl yani 3600 gün de sizin emekli olmanız için yeterli oluyor. Biz buna kısmi, yani 'yaştan emeklilik' adını veriyoruz. 9 Eylül 1999 ve öncesi sigortalı (4A-SSK) olan çalışanlar için 10 yıllık primle emeklilik imkanı bulunuyor.
Burada 10 yıllık prim (3600 gün) ile birlikte sigortalı olunan tarihten bugüne 15 yıl geçmesi gerekiyor ki, bu zaman da çoktan doldu. Böylece sigortalı olduktan sonra fazla çalışma imkanı bulamayan, özellikle kadın sigortalılar için sistem emeklilik imkanı sunuyor. Üstelik bu primleri çalışarak doldurmak da şart değil. Borçlanma imkanı da var. En erken emeklilik için kadınlar 08.09.1981 tarihinden önce işe girmiş ise, 3600 prim gününü tamamlayarak 50 yaşını doldurduktan sonra başka şarta bakılmaksızın emekli oluyor. Erkekler ise 08.09.1976 tarihinden önce ilk defa sigortalı olmuşlarsa yine 3600 günü tamamladıktan sonra 55 yaşında başka şarta bakılmaksızın emekli olabiliyor.
Bu tarihlerden sonra 9 Eylül 1999'a kadar işe girenler için ise bu kez yaş ve kademe devreye giriyor. İlk defa işe girdiğiniz tarih ve 3 bin 600'ü tamamladığınız tarihe göre kadınlarda yaş 58'e, erkeklerde ise 60'a kadar yükselebiliyor.
Burada 15 yıl, 3600 gün ile kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş şartlarından hangisi en son gerçekleşmişse o tarihe göre emeklilik belirleniyor.
PARAYI GERİ ALIRSINIZ
Annem 52 yaşında.
1000'denf azla primi var.
Tekrardan çalışması çok zor. Annem adına ödenen prim ücretlerinin iadesini talep edebilir miyiz? Abdullah SÖYLEYİCİ
Sosyal Güvenlik Kurumu çalışma imkanı olmayan yani emeklilik fırsatı bulamayanlara daha önceki primlerinin parasını belli şartlarda iade ediyor. Bunun için prim dışındaki emeklilik şartlarının yani yıl ve yaş durumunun dolmuş olması gerekiyor.
Annenizin ilk sigorta olduğu tarihe göre eğer yıl (20) ve yaş şartı dolmuş ise bu bin günlük primin parasını SGK'dan alabilirsiniz.
Tabi burada hatırlatalım sadece işçi payını alıyorsunuz ve bir faiz de işletilmiyor. Sadece güncelleme yapılıyor. Ayrıca müracaat etmeniz gerekiyor.
TOPLU ÖDEME YOK
1962 doğumluyum.
1995 girişliyim. 2007 gün primim var. Gerisini para vererek emekli olabiliyor muyum? Kıymet YILMAZ Öncelikle belirtelim, toplu para ödeyerek günlerinizi tamamlayamıyorsunuz. O yüzden para vererek emeklilik diye bir uygulama yok. Sizin en az 3.600 güne ihtiyacınız var.
Bunu tamamlarsanız 58 yaş şartıyla emekli olursunuz. 1995 sonrası doğumlarınız varsa çocuk borçlanması yaparak toplu ödeme imkanı olabilir. Bunun dışında her ay prim yatırılması gerekiyor.